Avondsluiting Filemon

Begin met een bible story over Onesimus.

Onesimus

Onesimus zijn, naam betekent nut of nuttig, was een slaaf van Filemon die weg gelopen is. Volgens de Roomse traditie heeft die bij zijn vlucht ook nog iets gestolen. Paulus vraagt Filemon om, als Onesimus hem iets schuldig is, het op hem te verhalen. Ook blijkt vanuit de tekst dat Onesimus voorheen niet nuttig was(vers 11).

Filemon 1:11
Hij was voorheen voor u van geen nut, maar nu is hij
voor u en voor mij van veel nut. Ik heb hem teruggestuurd.

Het was een nietsnut zou je wel kunnen zeggen. Die ook nog eens weg gelopen is. Wat in ieder geval zeker is, is dat dit een gevluchte slaaf is die tot geloof gekomen is.

In Kolossenzen 4 vers 17 wordt Onesimus nog een keer genoemd en hierom gaan we ervan uit dat de huis gemeente van Filemon geplaats was in Kolosse.

Slavernij

Wat mij als eerste opviel aan de brief is dit gaat over slavernij in het Nieuwe testament. Normaal gesproken hebben we het vooral over de wetten, regels en het bloedvergieten in het oude testament waar we ons niet in kunnen vinden. Maar dit is een brief van het nieuwe testament, na de tijd dat Christus op aarde onder ons was.

Onesimus was een slaaf van een Christelijke eigenaar(Filemon). Deze brief is opgesteld aan de huis gemeente van Filemon. Filemon wordt in deze brief de gelievde broeder en mede arbeider genoemd. Het was dus wel een oprechte volgeling van Christus.

Iets verderop in de brief benoemt Paulus de liefde van Filemon.

Filemon 1:5 Ik hoor namelijk over uw liefde, en geloof dat u
in de Heere Jezus hebt, en over uw liefde voor alle heiligen.

Het was dus waarschijnlijk ook niet zo dat Onesimus weg liep omdat deze slecht behandeld werd.

Romeinse Wet

Als voorbereiding heb ik kort gekeken naar de wet van de romeinen als het ging om slaven. Slaven waren in het Romeinse rijk een essentieel onderdeel van het functioneren van het Rijk. Ze vervulden veel functies, van lage functies (werken op het land) tot hele hoge bureaucratische functies. Hierdoor was het ook mogelijk voor slaven zichzelf vrij te kopen maar ze konden bijvoorbeeld geen rechtszaak aanspannen. Een eigenaar mocht zijn slaaf niet zomaar doden, hij had daar een legitieme reden voor nodig. Maar als een slaaf wegliep mocht dat bijvoorbeeld wel. Slaven hadden nauwelijks rechten, ze waren bezit van hun eigenaar.

Paulus vraagt Filemon niet om Onesimus vrij te laten maar om hem weer aan te nemen. Hoewel Paulus ook aangeeft dat Onesimus in zijn huidige rol erg nuttig is. De vraag die ik hierbij stel is: ‘Waarom moest hij terug naar zijn meester als die al nuttig werk deed?’ Dat doet Paulus niet, in plaats daarvan spoort hij zijn broeder in liefde aan.

Filemon 1:8
Daarom, hoewel ik in Christus grote vrijmoedigheid heb om u te bevelen wat u behoort te doen,
spoor ik u veel liever aan door de liefde, omdat ik, Paulus, een oud man ben en nu ook een
gevangene van Jezus Christus.

Het terugsturen is ook wel in lijn met de andere brieven van Paulus waarin hij bijvoorbeeld aangeeft dat slaven hun meesters moeten gehoorzamen(Efeze 6:5-8).

1 Timotheüs 6:1
1. Dienstknechten die het slavenjuk dragen, moeten hun eigen meester alle
eer waard achten, opdat de Naam van God en de leer niet gelasterd worden.
1. En zij die gelovige meesters hebben, mogen hen niet minachten, omdat zij
broeders zijn. Zij moeten hen juist des te meer dienen, omdat zij gelovig
en geliefd zijn, en mede deelhebben aan deze weldaad. Onderwijs deze
dingen en spoor ertoe aan.

Reclame

Paulus ziet het gehoorzaam zijn aan je meester als een stuk reclame voor het Christendom. Hier kunnen we wel wat van leren denk ik. Ben ik reclame voor het Christendom? Of zorg ik ervoor dat de er laster komt over het Christendom?

Einde Slavernij

Gelukkig is het wel zo dat Paulus slaven aanspoort vrij te komen als ze dat kunnen (1 Korinthe 7:21).

1 Korinthe 7:21
Bent u als slaaf geroepen, dan moet u zich daarover niet bekommeren.
Kunt u echter ook vrij worden, maak dan liever van die gelegenheid gebruik.

Een van de beste dingen die het Christendom gebracht heeft is wel het einde van de slavernij. Iedereen is gelijk in Christus.

Nuttig

Paulus benoemt dat Onesimus voor hem van veel nut is. Hij had ook wel bij hem willen houden maar hij wilde niets doen zonder toestemming van Filemon.

Filemon 1:13-14
13. Ik had hem wel bij mij willen houden, opdat hij mij, die in de boeien zit ter wille van het Evangelie, namens u zou dienen.
14. Maar ik heb zonder uw goedvinden niets willen doen, opdat uw weldaad niet gedwongen maar vrijwillig bewezen zou worden.

Paulus vraagt om een vrijwillige weldaad van Filemon. Hier kan ik ook wat van leren. Ben ik nuttig voor mijn Broeders en zusters in de gemeente? Of alleen maar een nietsnut?

Afloop

Hoe het afloopt met Onesimus weten we niet. Ik kan me voorstellen dat Onesimus door de weeks zijn taken als slaaf op zich nam en in het weekend de gemeente diende. Volgens de overlevering is Onesimus later eerst broeder en daarna bisschop geworden van Efeze.

Borrel

De vragen die ik jullie mee wil geven voor de borrel zijn:

• Ben ik reclame voor het Christendom?

• Ben ik nuttig voor mijn broeders en zusters in de gemeente?